Τρίτη 31 Μαΐου 2011

Η βία ως δομικό στοιχείο της ανθρώπινης προσωπικότητας

Δεν υπάρχει ένας καθολικός ορισμός της βίας. Συνήθως ως βία ορίζεται η χρήση της φυσικής δύναμης ή της πίεσης - απειλής εναντίον ενός μεμονωμένου ατόμου ή κατά μιας ομάδας που μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο, στον τραυματισμό ή στη γένεση ψυχολογικών διαταραχών.

Η βία είναι πανταχού παρούσα στην ανθρώπινη ιστορία και αποτελεί καθοριστικό στοιχείο για την εξέλιξη του πολιτισμού. Σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη, η ιστορία του ανθρώπου αρχίζει στον παράδεισο με την παράβαση του νόμου για τον «απαγορευμένο καρπό» και στη γη με το αδελφοκτόνο έγκλημα από τον Kάιν. Από τότε οι απόγονοί του συνεχίζουν την παράδοση. Μόνο για τον κοντινό μας 20ο αιώνα υπήρξαν εκατομμύρια θύματα μιας παράλογης και τυφλής βίας που τρόμαξε ακόμα και τον ανατόμο της ανθρώπινης ψυχής, Σίγκμουντ Φρόιντ. Μετά την κτηνωδία των πρώτου παγκόσμιου πολέμου ο Φρόιντ αναγκάστηκε να αποδεχτεί και την ύπαρξη του ενστίκτου του θανάτου μέσα στον ψυχισμό των ανθρώπων. Ο Μάριος Πλωρίτης αναφέρει: Στη γλώσσα μας οι λέξεις βίος και βία έχουν την ίδια ρίζα. Βία σήμαινε, αρχικά, δύναμη, ρώμη, ζωή.

Το σίγουρο είναι πως η βία ήταν νομιμοποιημένη σε όλες τις εποχές και αποτελούσε έναν σημαντικό τρόπο επιβολής της κυρίαρχης ιδεολογίας.
Όλες οι ανθρώπινες γενιές ανατράφηκαν με ιστορίες βίας ή μέσα σε καταστάσεις βίας. Από νωρίς το παιδί εκφράζεται βίαια. Στην αρχή με ξεφωνητό και κλάμα και αργότερα με πράξεις που ονομάζονται εκρήξεις οργής και πράξεις αυτοκαταστροφής (χτυπιέται κάτω, κρατάει την αναπνοή του, δαγκώνει τα δάχτυλά του). Η βία στα παιδιά προσχολικής ηλικίας είναι απρόσωπη. Η έμμεση πρόκληση βλάβης αποσκοπεί στη διατήρηση ενός αντικειμένου, στην κυριαρχία μιας περιοχής ή, τέλος, στην εξασφάλιση ενός δικαιώματος (π.χ. διεκδίκηση παιχνιδιών). Σύντομα αυτές τις αυτοκαταστροφικές πράξεις τις κατευθύνει ως επιθετικότητα στους άλλους ανθρώπους.

Η οικογένεια αποτελεί την πρώτη μορφή κοινωνίας για το παιδί που θα πάρει, την πρώτη αγκαλιά της αγάπης, την πρώτη κατανόηση, αλλά και την πρώτη αντιπαλότητα, την πρώτη βία. Η βία στην παιδική και εφηβική ηλικία έχει δύο πρόσωπα, αυτή που υφίστανται από τους μεγαλύτερους ως σωματική κακοποίηση, αλλά και αυτή που εκδηλώνουν οι ίδιοι ως εφηβική παραβατικότητα. Μάλιστα η εκδήλωσή της γίνεται τόσο μέσα στην οικογένεια, όσο και στο σχολείο και στη γειτονιά, και οδηγεί συνήθως στο φόβο της καταγγελίας από το μέρος των παιδιών.

Η σχολική βία αποτελεί εσκεμμένη πράξη, που αποσκοπεί στην πρόκληση σωματικού ή ψυχικού πόνου και στην υποταγή του θύματος. Ο εκφοβισμός είναι σύνθετο φαινόμενο και μπορεί να αναφέρεται σε σωματική (σπρωξίματα, κλωτσιές, μπουνιές), συναισθηματική, ή λεκτική επίθεση (κοροϊδία, βρισιές, σαρκασμό, χειρονομίες, συκοφαντίες, γελοιοποίηση, απειλές), σεξουαλική (ανεπιθύμητο άγγιγμα, προσβλητικά μηνύματα, λεκτική παρενόχληση) και ηλεκτρονικό εκφοβισμό (κακόβουλα sms, κλήσεις, e-mail, chat με απειλητικό περιεχόμενο).

Η στάση και η συμπεριφορά των παραβατικών μαθητών αποτελεί μικρογραφία του οικογενειακού, σχολικού και κοινωνικού περιβάλλοντος. Όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, είναι μια μορφή κοινωνικού ελλείμματος που αντανακλά την κοινωνική ανισότητα, τον αποκλεισμό και τη ματαίωση των ατομικών προσδοκιών. Εκτός των άλλων συσχετίζεται άμεσα με την εγκληματικότητα στην ευρύτερη κοινωνία και είναι δείκτης της ανοχής της.

Η βία σε όλες τις μορφές της (σωματική, λεκτική, ψυχολογική κ.λπ.) είναι ένα πολύμορφο κοινωνικό φαινόμενο. Πηγάζει από τις αντιφάσεις και τις αντιθέσεις της εποχής μας, τις κοινωνικές ανισότητες (πλούτος και τεχνολογικό θαύμα αλλά και φτώχεια, ανεργία, περιθωριοποίηση, εκμετάλλευση, μετανάστευση, ξενοφοβία, ρατσισμός). Ευνοείται από την ανωνυμία, την ανομοιογένεια και την αποξένωση των ανθρώπων στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις, την ηθική κρίση, την υποχώρηση θεμελιωδών ανθρωπιστικών αξιών και την έλλειψη σεβασμού της προσωπικότητας του ανθρώπου. Ο ατομικισμός, ο ανταγωνισμός, η χαλάρωση και η αναποτελεσματικότητα των θεσμών διαπαιδαγώγησης (οικογένεια, σχολείο, θρησκεία, ΜΜΕ) η αναπαραγωγή σκηνών βίας από την τηλεόραση, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, ο κινηματογράφος και το διαδίκτυο είναι ακόμη κάποιοι παράγοντες που οδηγούν στη βία. Αισθήματα ανασφάλειας, συσσωρευμένη καταπίεση και φόβοι τροφοδοτούν βίαιες συμπεριφορές. Η βία γεννά βία. Το θύμα γίνεται θύτης.

Αιτίες και συνέπειες συμπλέκονται, δημιουργώντας ένα συνεχή φαύλο κύκλο. Η λογική της ισχύος παράγει βία. Ο κοινωνικός χώρος «φαίνεται να καλλιεργεί την libido dominandi, δηλαδή την επιτυχία με κάθε μέσο». Για την εκδήλωση βίαιης συμπεριφοράς απαιτείται ο συνδυασμός των περιβαλλοντικών και κοινωνικών παραγόντων με την προδιάθεση που υπάρχει στο άτομο για τέτοιου είδους συμπεριφορά.

Για την καταπολέμησή της η πολιτεία οφείλει να θεσπίσει νομοθετικά και αστυνομικά μέτρα προστασίας του συνόλου τα οποία όμως θα κινούνται πάντα μέσα στο πλαίσιο των συνταγματικών αρχών και δεν θα καταστρατηγούν, με κανένα πρόσχημα, κατοχυρωμένα ανθρώπινα δικαιώματα. Αναγκαία η προώθηση σταθερών πολιτισμικών αξιών και η αποκατάσταση της κλίμακας των αξιών με κορυφαία αξία τον άνθρωπο. Προστασία των δικαιωμάτων του. Αναβάθμιση των βασικών θεσμών διαπαιδαγώγησης: οικογένειας, εκπαίδευσης, ΜΜΕ, ώστε να προάγουν καθολική ουσιαστική παιδεία και υγιείς ανθρώπινες σχέσεις. Καλλιέργεια ατομικής ευθύνης, δημοκρατικής κοινωνικής συνείδησης, κατάργηση απάθειας και αδιαφορίας.

Οι όποιες λύσεις βεβαίως δεν μπορούν να εξαντλούνται μόνο στην καταστολή. Η κυριότερη και σταθερότερη αντιμετώπιση είναι η πρόληψη και η εξάλειψη των ουσιωδών αιτίων που τα προκαλούν. Η ποιοτική αλλαγή της κοινωνίας που θα προωθεί τη δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη, τη φιλία, τη συνεργασία, τον ανθρωπισμό θα στοχεύει στα αίτια και όχι μόνο στα αποτελέσματα. Τέλος, το όραμα ενός κόσμου χωρίς βία σημαίνει ένα κόσμο ισότητας, ελευθερίας, δικαιωμάτων. Ένα κόσμο ειρήνης, με δικαιότερη κατανομή πλούτου και με κυρίαρχη αξία την ιερότητα της ανθρώπινης ζωής.

Κυριακή 29 Μαΐου 2011

Ο θυμός και η αγάπη δεν έχουν όριο

Αγανακτισμένοι στο Σύνταγμα


Δύο υποψήφιοι για μία θέση διευθυντή στα σχολεία του Νομού Μαγνησίας

Περίπου δύο υποψήφιοι για μια θέση Διευθυντή είναι η αναλογία των εκπαιδευτικών που υπέβαλαν αίτηση για τις θέσεις διευθυντών στα σχολεία του Νομού Μαγνησίας. Η προθεσμία έληξε χθες και τις επόμενες ημέρες θα ανακοινωθούν οι ημερομηνίες για τις επόμενες διαδικασίες, όπως η συνέντευξη.

Στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση οι θέσεις των διευθυντών Δημοτικών από τετραθέσια και άνω ανέρχονται στις 85, ενώ στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στις 75. Συνολικά για τα επόμενα τέσσερα χρονιά που είναι η θητεία των διευθυντών, θα τοπο­θετηθούν 160 εκπαιδευτικοί στις διευθύνσεις των σχολικών μονάδων. Οι δάσκαλοι που υπέβαλαν αίτηση για τη θέση διευ­θυντή στα Δημοτικά, ανέρχονται στους 140 περίπου, ενώ γύρω στις 160 είναι σε γενικές γραμμές ο αριθμός και για τους καθηγητές. Συνολικά οι υποψήφιοι ανέρχονται στους 300 περίπου και διεκδικούν 160 θέσεις. Ιδιαίτερο ήταν το ενδιαφέρον των εκπαιδευτικών στη επαγγελματική εκπαίδευση, όπου τις δεκατέσσερις θέσεις διευθυντών σε Λύκεια και ΣΕΚ διεκδικούν 45 περίπου εκπαιδευτικοί. Από φέτος το συμβούλιο επιλο­γής των διευθυντών από πενταμελές γίνεται επταμελές. Επίσης υπάρχουν αλλαγές και στη δια διαδικασία της συνέντευξης. Πιο συγκεκριμένα θα υπάρχει τρά­πεζα θεμάτων που θα ρωτώνται οι υποψήφιοι, ενώ οι απαντήσεις θα καταγράφονται με κασετόφωνο. Παράλληλα η βαθμολογία θα είναι τεκμηριωμένη. Μέχρι στιγμής το υπουργείο δεν έχει ανακοινώσει πότε θα γίνει η συνέντευξη. Η προκήρυξη για το συμβούλιο επιλογής θα βγει σε λίγες ημέρες, όπως τόνισε η πε­ριφερειακή διευθύντρια εκπαί­δευσης κ. Κωνσταντία Πράντζου που χθες βρέθηκε στο Βόλο.

Φώτης Σπανός – Θεσσαλία Βόλου


Τετάρτη 25 Μαΐου 2011

Λαχανόκηποι στα σχολεία


Ο δήμος Αμαρουσίου οργάνωσε τη φύτευση 8 λαχανόκηπων στα δημοτικά του σχολεία με σκοπό την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των μικρών μαθητών.

Οι υπέυθυνοι πρασίνου του δήμου κατεύθυναν τους μαθητές να σπείρουν και να φυτέψουν λαχανικά σε προετοιμασμένα μέρη των σχολικών προαυλίων με την υπόσχεση να βραβεύσουν στο τέλος του χρόνου τους τρεις καλύτερους λαχανόκηπους. Τα σχολεία που επιλέχθηκαν είναι τα: 3ο, 4ο, 6ο, 8ο, 11ο, 15ο και 16ο δημοτικό.

Η δράση αυτή δεν είναι και τόσο καινοτόμα στην Ελλάδα αλλά έχει τις ρίζες της στη δεκαετία του `70 στην ελληνική επαρχία. Μάλλον ήρθε η ώρα που μαζί με την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση καταφέρουμε να πετύχουμε και την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης. Μη βιαστείτε να την απορρίψετε. Δεν είναι άσχημη ιδέα.

Τετάρτη 18 Μαΐου 2011

Πάντα θα υπάρχει λίγος χώρος για δυο μπυρίτσες

Αναρτήθηκε σε KARLA News

Ένας καθηγητής φιλοσοφίας εμφανίστηκε στην τάξη του με ένα μεγάλο χάρτινο κουτί. Χωρίς να μιλήσει, πήρε από την χάρτινη κούτα ένα άδειο γυάλινο βάζο και άρχισε να το γεμίζει με μικρές πέτρες. Οι μαθητές τον κοιτούσαν με απορία. Όταν το βάζο δεν χωρούσε άλλο, ρώτησε:
«Είναι γεμάτο το βάζο;» και οι μαθητές απάντησαν:
«Ναι, είναι γεμάτο». Αυτός χαμογέλασε και πάλι χωρίς να μιλήσει, πήρε από την χάρτινη κούτα ένα σακουλάκι με μικρά βοτσαλάκια και άρχισε να γεμίζει το βάζο, το κούνησε λίγο και τα βοτσαλάκια κύλησαν και γέμισαν τα κενά μεταξύ των πετρών. Όταν το βάζο δεν χωρούσε άλλο, ρώτησε:
«Είναι γεμάτο το βάζο;» και οι μαθητές γέλασαν και απάντησαν:
«Ναι, είναι γεμάτο». Αυτός χαμογέλασε και πάλι χωρίς να μιλήσει, πήρε από την χάρτινη κούτα ένα σακουλάκι με άμμο και άρχισε να την αδειάζει μέσα στο βάζο. Η άμμος χύθηκε και γέμισε όλα τα κενά μεταξύ των πετρών και των βότσαλων. Όταν το βάζο δεν χωρούσε άλλο, ρώτησε:

«Είναι γεμάτο το βάζο;» και οι μαθητές δίστασαν για λίγο, αλλά απάντησαν:

«Ναι, είναι γεμάτο». Αυτός χαμογέλασε και πάλι χωρίς να μιλήσει, πήρε από την χάρτινη κούτα δύο μπουκάλια μπύρες και άρχισε να τα αδειάζει μέσα στο βάζο.
Τα υγρά γέμισαν όλα το υπόλοιπο κενό του βάζου. Όταν το βάζο δεν χωρούσε άλλο, ρώτησε:

«Είναι γεμάτο το βάζο;» και οι μαθητές γέλασαν αυτή την φορά και απάντησαν:

«Ναι, είναι γεμάτο». Τώρα, λέει ο καθηγητής, θέλω να θεωρήσετε το βάζο αυτό ότι αντιπροσωπεύει τη ζωή σας.

- Οι πέτρες είναι τα πιο σημαντικά στην ζωή σας, τέτοια είναι η οικογένεια, ο σύντροφός σας, η υγεία σας, τα παιδιά σας, οι καλοί σας φίλοι. Οι πέτρες αντιστοιχούν στα πιο σημαντικά, τόσο σημαντικά, που ακόμα και αν όλα τα υπόλοιπα λείψουν, η ζωή σας θα εξακολουθήσει να είναι γεμάτη.

- Τα βοτσαλάκια είναι τα άλλα πράγματα που έρχονται στην ζωή μας, όπως οι σπουδές μας, η εργασία μας, το σπίτι μας, το αυτοκίνητό μας, είναι μικρά πράγματα, βοτσαλάκια. Αν αυτά τα βάλετε πρώτα στο βάζο, δεν θα υπάρχει χώρος για τις πέτρες, τα σημαντικά της ζωής.

- Η άμμος είναι όλα τα υπόλοιπα, τα πιο μικρά πράγματα της ζωής. Αν βάλεις πρώτα την άμμο στο βάζο, δεν θα υπάρχει χώρος ούτε για τα βότσαλα αλλά ούτε και για τις πέτρες.

- Το βάζο είναι η ζωή σας.

- Αν ξοδεύετε χρόνο και δύναμη για μικρά πράγματα, δεν θα βρείτε ποτέ χρόνο για τα πιο σημαντικά.

- Ξεχωρίστε ποια είναι τα πιο σημαντικά για την ευτυχία σας.- Μιλήστε με τους γονείς σας, παίξτε με τα παιδιά σας, απολαύστε τον σύντροφό σας, προσέξτε την υγεία σας και χαρείτε τους φίλους σας.

- Πάντα θα υπάρχει χρόνος για γνώση και σπουδές, πάντα θα υπάρχει χρόνος για εργασία, πάντα θα υπάρχει χρόνος για να φτιάξετε το σπίτι σας και το αυτοκίνητό σας, να πληρώσετε τον δήμο και το τηλέφωνο.

-Όμως να φροντίσετε για τις πέτρες πρώτα.

- Ξεχωρίστε τις προτεραιότητες σας. Οι μαθητές είχαν μείνει άφωνοι.

Ένας όμως ρώτησε: «Η μπύρα τι αντιπροσωπεύει;» Ο καθηγητής γέλασε και απαντά:
«Χαίρομαι που ρωτάς. Θα σας πω: δεν έχει σημασία πόσο γεμάτη είναι η ζωή σας, δεν έχει σημασία πόσο στριμωγμένος είσαι, γιατί πρέπει να ξέρεις:
«ΟΤΙ ΠΑΝΤΑ ΘΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΛΙΓΟΣ ΧΩΡΟΣ ΓΙΑ ΔΥΟ ΜΠΥΡΙΤΣΕΣ.»